จากใจคนทุ่งใหญ่ฯตะวันตก : น้าตาล

หัวหน้าหน่วยพิทักษ์ป่าสะเน่พ่อง เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรด้านตะวันตก เนื่องในวันผู้พิทักษ์ป่าโลก 31 กรกฎาคม 2563

“ผมทำงานในทุ่งใหญ่มาตั้งแต่ปีพ.ศ.2528 จุดเริ่มต้นที่มาทำงานเป็นเจ้าหน้าที่ป่าไม้คือ เราอาศัยอยู่ในอำเภอที่มีการทำไม้เยอะเกิน เลยอยากเข้าไปช่วยเจ้าหน้าที่เขาบอกทุ่งใหญ่ดี เลยมาทุ่งใหญ่พอเข้ามาก็ติดใจเลย

ตอนนี้ประจำอยู่ที่หน่วยสะเน่พ่องงานของเราก็จะคอยคุยกับชาวบ้านเรื่องการดูแลรักษาพื้นที่ร่วมกัน แนะนำชาวบ้านเรื่องการดูแลรักษาป่าหากมีสิ่งไหนก็คุยกัน ส่วนสิ่งไหนที่เราดูแลไม่ทั่วถึง ทั้งเรื่องการทำลายป่า ล่าสัตว์ป่า

ก็มีชาวบ้านคอยดูแล ใครที่ออกไปทำอะไรนอกกรอบที่ตกลงกันไว้ ก็จะมีชาวบ้านคอยช่วยดูแลและตรวจสอบ ถ้ามีคนนอกพื้นที่เข้ามาในพื้นที่ ชาวบ้านไปเจอก็จะมารายงาน คนนอกที่เข้ามา บางทีก็มาจากชายแดน บางครั้งก็ไม่ใช่คนไทย พวกนี้ก็พกอาวุธปืนมาล่าสัตว์ บางครั้งได้ชาวบ้านเป็นหูเป็นตามาแจ้ง เราก็จับได้ แต่เรามีกฏหมายความมั่นคงของประเทศ ทำให้พม่าเข้ามาขอตัวผู้ร้ายได้ คนร้ายก็ติดคุกได้แค่ 3 เดือน แล้วเราก็ต้องส่งกลับไป บางทีเจ้าหน้าที่เราก็หมดกำลังใจนะ

ในหนึ่งเดือนเราต้องลาดตระเวนในป่า 15 วัน สมัยก่อนเราไม่มีระบบลาดตระเวนเชิงคุณภาพ (ระบบ smart patrol) อุปกรณ์เราก็ไม่พร้อม ไม่มีเข็มทิศ, GPS, แผนที่ เราก็เดินกันเอง บางทีก็หลงป่ากันเอง 2 คืน 3 คืน

แต่ตั้งแต่ปี 2552 ที่ระบบ Smart patrol เข้ามา ทุกอย่างก็เริ่มดีขึ้น อุปกรณ์ก็ได้รับการสนับสนุนพร้อม ทั้งกล้อง แผนที่ เข็มทิศ GPS เวลาเดินเราพบร่องรอย เราก็บันทึกไว้ ทั้งร่องรอยการล่าสัตว์บ้าง การทำไม้บ้าง ยิ่งช่วงหลัง เส้นทางที่เราพบร่องรอย เราก็จะเข้าไปซ้ำบ่อยๆจนพวกทำผิดกฎหมายไม่กล้าเข้ามา บางคนถูกจับ พวกมาล่าสัตว์ถูกดำเนินคดี การลาดตระเวนมีประสิทธิภาพกว่าแต่ก่อนมาก เดี๋ยวนี้เส้นทางที่เคยพบร่องรอย ตอนนี้กลายเป็นป่าหมดแล้ว

ที่ทำอยู่ตรงนี้ได้ถึงทุกวันนี้ คือรักไง

มันรักไปแล้ว

เวลาอยู่ในป่า ตอนเย็นกินข้าวเสร็จนอน ไม่มีโทรทัศน์ดู สัญญาณโทรศัพท์ไม่มี ไฟฟ้าไม่มี ถึงเวลาเราก็นอนอยู่ในป่าไม่ร้อนเลย ในทุ่งใหญ่มีสองฤดู คือหน้าฝนกับหน้าหนาว ต้องห่มผ้านอนทุกคืน บรรยากาศดี ที่ชอบมากที่สุดคือสัตว์ป่า ชอบเวลาเจอมันในป่า ก่อนมาทำงานป่าไม้ไม่เคยเห็นสัตว์ป่าเลย ทั้งกระทิง กวาง เสือ ไม่รู้ด้วยว่าบ้านเรามี

ในทุ่งใหญ่เห็นสัตว์ทุกอย่าง ถึงรู้ว่ามันเป็นยังไง ตื่นเต้นมาก ครั้งแรกเห็นกวางนึกว่าเป็นวัว ไปถามรุ่นพี่ว่า ใครเอาวัวมาเลี้ยง รุ่นพี่ก็ค่อยๆแนะนำให้ว่านี่คือตัวอะไร แล้วรุ่นพี่ก็แนะนำว่า อย่าไปอยู่ตามด่านทางเดินของสัตว์ ตอนแรกรุ่นพี่ก็สอนทุกอย่าง ต่อมาเราก็สอนรุ่นน้องต่อไป

ทุกวันนี้ผ่านมา 30 ปี เวลาเจอสัตว์ป่าก็ไม่ตื่นเต้นแล้ว แต่คิดว่าสัตว์เป็นพวกเดียวกัน เวลาเราขับรถไปเจอด่านมัน เราก็เตรียมชะลอรถแล้ว เราต้องจอดให้มันข้ามไปก่อน กลัวเหยียบมัน บางทีถ้าเราจอดรถ มันก็จะยืนมองเรา

เราก็ยืนมองมัน ต่างคนต่างมอง มองจนกว่าจะไป บางทีเจอฝูงสัตว์ พวกจ่าฝูงก็จะให้ฝูงตัวเองเดินไปก่อน แล้วตัวเองค่อยปิดท้าย

อีก 4 ปีก็จะเกษียณแล้ว อยากฝากรุ่นน้องให้ตั้งใจช่วยกันทำงาน ช่วยดูแลทุ่งใหญ่ บางคนติดโลก social มากไป หน่วยไหนไม่มีสัญญาณก็อยู่ไม่ได้ อยากให้พัฒนาตัวเอง แต่บางคนก็ตั้งใจดีมาก

อยากฝากถึงคนตำบลไล่โว่ที่อยู่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่ทุกคน อยากให้พวกเราทุกคนช่วยกันดูแลรักษาพื้นที่มรดกโลกไว้ อยากให้พวกเราทุกคนร่วมมือกัน

---